زنان را برای مدیریت‌کشور تربیت نکرده‌ایم
تهران- ایرنا- روزنامه آرمان در گفت‌وگو با سهیلا جلودارزاده آورد: مراسم تحلیف حسن روحانی در حالی برگزار شد که روحانی مانند سال 92 لیست کابینه خود را به مجلس ارائه نداد.
در ادامه این گزارش می خوانیم: با این وجود گمانه‌زنی‌های زیادی درباره کابینه آینده وجود دارد و برخی از نهایی شدن لیست وزرا و تغییرات اندک در دولت آینده خبر می‌دهند. به همین دلیل و برای تحلیل و بررسی آخرین وضعیت کابینه آینده با سهیلا جلودارزاده عضو فراکسیون امید و فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کردیم.
جلودارزاده درباره موضع فراکسیون امید نسبت به کابینه آینده معتقد است: «فراکسیون امید از ابتدای شکل‌گیری در مجلس شورای اسلامی تلاش کرده موضعی متعهدانه و دلسوزانه نسبت به دولت آقای روحانی داشته باشد و تلاش کند نگاه حمایتگرایانه خود را با انتقادات دلسوزانه نسبت به دولت ارائه کند. با این وجود انتظار می‌رفت مراودات فراکسیون امید با دولت آقای روحانی عمیق‌تر و بیشتر باشد که بنا به دلایلی این ارتباطات گسترش پیدا نکرده است.»
نماینده دوره‌های پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی همچنین درباره دولت فراجناحی در ایران تصریح می‌کند: «این مسأله که یک دولت بخواهد فراتر از منافع جریان‌های سیاسی رفتار کند یک اقدام مثبت است. با این وجود یک دولت فراجناحی باید از پشتیبانی‌های لازم در زمینه‌های مختلف برخوردار باشد که به نظر می‌رسد در این زمینه آقای روحانی با مشکل مواجه خواهد بود. از سوی دیگر آقای روحانی نمی‌تواند به صورت صددرصد منافع جریانی را در آینده دولت خود نادیده بگیرد و به صورت طبیعی تعلقات جریانی در این زمینه وجود دارد.» در ادامه متن این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید.
** براساس اخبار منتشر شده احتمال حضور وزیر زن در کابینه آقای روحانی بسیار کم است. چرا با وجود مطالبه جدی زنان در انتخابات ریاست جمهوری در کابینه آینده وزیر زن نخواهد بود؟
به نظر من آقای روحانی به‌رغم میل باطنی خود که تمایل داشتند از وزیر زن در کابینه استفاده کنند، موفق نشده‌اند گزینه مناسبی را برای این مسأله پیدا کنند. یکی از شعارهای مهم آقای روحانی در طول مبارزات انتخاباتی استفاده از وزیر زن در کابینه آینده بوده است. به همین دلیل جامعه و به خصوص زنان حامی آقای روحانی انتظار داشتند ایشان در کابینه خود از زنان استفاده کند. شاید این ضعف به خود ما برمی‌گردد که در طول سال‌های اخیر موفق نشده‌ایم نیروهایی را تربیت کنیم که بتوانند در سطح کلان مدیریت کشور تأثیرگذار باشند. جامعه ما در زمینه آموزش و تربیت مدیران آینده کشور سرمایه‌گذاری کافی نکرده و به همین دلیل نیز گردش نخبگان در جامعه به خوبی صورت نمی‌گیرد. حضور زنان در کابینه‌های گذشته نیز کمرنگ بوده و تنها مختص به دولت آقای روحانی نیست. جز آقای احمدی‌نژاد که از خانم دستجردی در وزارت بهداشت استفاده کردند، دیگر روسای جمهور از هیچ وزیر زنی در کابینه خود استفاده نکردند. به نظر من مسأله حضور زنان در کابینه نیازمند یک رویکرد مثبت و سازنده در زمینه تربیت زنان متخصص و متعهد برای حضور در مناصب کلان مدیریتی است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد آقای روحانی با فقدان یک بانک اطلاعاتی برای انتخاب وزرای کابینه مواجه شده است. در ابتدای دولت یازدهم و زمانی که آقای روحانی قصد داشتند اعضای کابینه خود را انتخاب کنند به دلیل شرایط سیاسی کشور بسیاری از افراد مورد نظر آقای روحانی امکان حضور در کابینه را پیدا نکردند. در این زمینه هم خود آقای روحانی با احتیاط عمل کردند و سراغ افرادی که ممکن بود برای دولت حاشیه‌ساز شود، نرفتند و هم اینکه مجلس نهم اجازه نمی‌داد برخی از مدیران توانمند به دلیل برخی حاشیه‌ها به مدیریت کشور بازگردند. با این وجود پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال96 این امید در بین هواداران آقای روحانی به وجود آمد که ایشان در انتخاب اعضای کابینه آینده خود با فراغ بال و جسارت بیشتری عمل خواهد کرد. این در حالی است که براساس اخبار منتشر شده آقای روحانی در کابینه آینده خود تغییر بسیار جدی نداده و اغلب از افرادی استفاده کرده که در دولت گذشته نیز حضور داشتند.
** آیا فراکسیون زنان مجلس در زمینه کابینه آینده با آقای روحانی دیدار داشته است؟
در این زمینه گمانه‌زنی‌های بین برخی از فعالان سیاسی زن و دولت صورت گرفته است. با این وجود فراکسیون زنان مجلس هیچ گونه دیدار رسمی با آقای روحانی نداشته است. نکته دیگری که در این زمینه قابل توجه است این است که از ابتدا قرار بود رئیس فراکسیون زنان مجلس به صورت دوره‌ای تغییر کند که این مسأله با تصمیم هیات رئیسه فراکسیون امید متوقف شده است و رئیس فراکسیون زنان مجلس تغییر نکرده است.
** جزئیات دیدار اعضای فراکسیون امید با آقای روحانی در زمینه انتخاب اعضای کابینه چه بود؟ آیا در این دیدار درباره مطالبات زنان برای حضور در کابینه نیز صحبت شد؟
نمایندگان فراکسیون امید بر اساس وظیفه خود عملکرد چهار ساله وزرای دولت یازدهم را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند. در نهایت نیز به این نتیجه رسیدند که عملکرد برخی از وزرا قابل قبول بوده و بهتر است که در دولت آینده نیز حضور داشته باشند. از سوی دیگر عملکرد برخی از وزرا متوسط بوده که در این زمینه صحبت‌های لازم با آقای روحانی صورت گرفته و به ایشان نکات مورد نظر انتقال یافته است. با این وجود فراکسیون امید در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده که برخی از وزرای دولت قبل از عملکرد قابل قبولی برخوردار نبودند و به همین دلیل بهتر است آقای روحانی از افراد جدیدی در این زمینه‌ها استفاده کند. ما باید این نکته را بپذیریم که هر کابینه‌ای با نقاط ضعف و قوت همراه است و باید نکات مثبت و منفی را با هم در عملکرد کلی دولت در نظر بگیریم. در زمینه مطالبات زنان برای حضور در کابینه نیز فراکسیون امید به صورت مصداقی ورود پیدا نکرده و دست آقای روحانی را در این زمینه باز گذاشته است.
** موضع فراکسیون امید نسبت به رأی اعتماد به کابینه دوازدهم چه خواهد بود؟ در مجموع فضای مجلس برای بررسی اعضای کابینه جدید چگونه است؟
فراکسیون امید از ابتدای شکل‌گیری در مجلس شورای اسلامی تلاش کرده موضعی متعهدانه و دلسوزانه نسبت به دولت آقای روحانی داشته باشد و تلاش کند نگاه حمایتگرایانه خود را با انتقادات دلسوزانه نسبت به دولت ارائه کند. با این وجود انتظار می‌رفت مراودات فراکسیون امید با دولت آقای روحانی عمیق‌تر و بیشتر باشد که بنا به دلایلی این ارتباطات گسترش پیدا نکرده است. البته از این نکته نگذریم که بنده نیز به برخی مسائل به وجود آمده در فراکسیون امید انتقاد دارم و احساس می‌کنم برخی مسائل در این فراکسیون باعث شده که کارکرد کلی فراکسیون تاحدودی تحت‌الشعاع قرار بگیرد. با این وجود در شرایط کنونی باز کردن این مسائل در سطح افکار عمومی نمی‌تواند مشکلی را حل کند، بلکه مشکلات را افزایش خواهد داد. به نظر من به صورت کلی هیات رئیسه فراکسیون امید می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد. به هر حال مردم به فراکسیون امید رأی قاطع داده‌اند و انتظار دارند نمایندگانی که انتخاب کرده‌اند در جهت تحقق مطالبات آنها تلاش کنند. بدون شک عملکرد کلی فراکسیون امید در سرنوشت جریان اصلاحات تأثیرگذار خواهد بود و اگر مردم از عملکرد نمایندگان خود در مجلس رضایت نداشته باشند ممکن است در انتخابات بعدی از اصلاح‌طلبان حمایت نکنند که این مسأله می‌تــواند ضربه بزرگی به‌سرنوشت جریان اصلاحات بزند. به همین دلیل نیز ما باید واقعیت‌ها را با مردم در جریان بگذاریم تا مردم به خوبی درباره عملکرد نمایندگان خود قضاوت کنند. بنده خودم انتظار بیشتری از برخی از اعضای فراکسیون امید و به خصوص هیات رئیسه این فراکسیون داشتم. با این وجود باید به آینده امیدوار بود و تلاش کرد نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کرد.
** آقای روحانی از تشکیل دولت فراجناحی سخن گفته است. به نظر شما دولت فراجناحی دارای چه ویژگی‌هایی است و در کشورهای دیگر جهان که تجربه شده است چه دستاوردهایی داشته است؟
این مسأله که یک دولت بخواهد فراتر از منافع جریان‌های سیاسی رفتار کند یک اقدام مثبت است. با این وجود یک دولت فراجناحی باید از پشتیبانی‌های لازم در زمینه‌های مختلف برخوردار باشد که به نظر می‌رسد در این زمینه آقای روحانی با مشکل مواجه خواهد بود. از سوی دیگر آقای روحانی نمی‌تواند به صورت صددرصد منافع جریانی را در آینده دولت خود نادیده بگیرد و به صورت طبیعی تعلقات جریانی در این زمینه وجود دارد. به هر حال باید این نکته را بپذیریم که جریان اصلاحات برای پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری هزینه‌های زیادی انجام داد و موانع زیادی را از پیش روی خود برداشت. در نتیجه جریان اصلاحات به عنوان جریان حامی آقای روحانی انتظار دارد در دولت آینده نقش پررنگ‌تری داشته باشد. البته این مطالبات در تمام کشورهای جهان وجود دارد و هر حزبی که از یک کاندیدا در انتخابات حمایت می‌کند انتظار دارد در قدرت آینده سهم بیشتری داشته باشد. با این وجود آقای روحانی داری خاستگاه اصولگرایی است و این مسأله به ایشان در تشکیل دولت فراجناحی کمک می‌کند. از یک طرف ایشان مورد حمایت جریان اصلاحات قرار دارد و از سوی دیگر برخی از اصولگرایان معتدل و میانه رو نیز از ایشان حمایت می‌کنند که این مسأله می‌تواند به پیشبرد اهداف آقای روحانی در دولت آینده کمک کند. نکته مهم دیگر اینکه تشکیل دولت فراجناحی نیازمند فضای همراه با آرامش و اختلافات سیاسی اندک است و در جوامعی که اختلافات سیاسی بین جریان‌های مختلف شکل عمیق و گسترده‌ای دارد نباید انتظار تشکیل یک دولت فراجناحی را داشت. فضای سیاسی ایران هنوز به بلوغ و تکامل لازم برای تشکیل دولت فراجناحی نرسیده و هنوز جریان‌های سیاسی بر سر مسائل بدیهی و کلی جامعه به یک جمعبندی منطقی دست پیدا نکرده‌اند.
** چرا در دهه اخیر اصلاح‌طلبان بیشتر نسبت به وزارتخانه‌های سیاسی حساسیت دارند و از سوی دیگر اصولگرایان بیشتر نسبت به رویکرد وزارتخانه‌های فرهنگی انتقاد می‌کنند؟
این مسأله بیشتر به ماهیت جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا باز می‌گردد. جریان اصلاحات همواره به دنبال توسعه سیاسی در جامعه ایران بوده و به همین دلیل نیز همواره به این مسأله به صورت جدی توجه داشته است. از سوی دیگر اصولگرایان که بیشتر رویکرد اعتقادی دارند به دنبال اصلاح وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه هستند و به همین دلیل بیشتر نسبت به رویکرد‌های فرهنگی دولت‌ها حساسیت نشان می‌دهند. با این وجود به نظر من در شرایط کنونی مهم‌ترین دغدغه مردم مسائل اقتصادی و معیشتی است و به همین دلیل دولت آقای روحانی باید نسبت به بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم تلاش بیشتری انجام بدهد. دولت آقای روحانی زمانی می‌تواند مدعی شود که کارنامه موفقی از خود ارائه داده که بتواند در زندگی معیشتی مردم تغییرات جدی ایجاد کند و مشکلات مردم را در این زمینه حل کند. به همین دلیل دولت آینده نیازمند یک تیم اقتصادی چابک‌تر و پرانرژی‌تر است تا بتواند به مطالبات مردم پاسخ مناسبی بدهد. در چهار سال گذشته دولت آقای روحانی موفق شد وضعیت اقتصادی کشور را به ثبات برساند و اجازه ندهد نابسامانی‌های گذشته در اقتصاد کشور ادامه پیدا کند. این بدان معناست که در چهار سال گذشته دولت آقای روحانی بیش از آنکه به فکر تحول در زندگی معیشتی مردم باشد به دنبال ساماندهی به وضعیت نامناسب اقتصادی در دولت آقای احمدی‌نژاد بوده است. بنده امیدوارم در چهار سال آِینده دولت آقای روحانی بتواند به مطالبات مردمی که با امید زیادی از ایشان در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کردند پاسخ بدهد.
** چرا آقای روحانی به جای اینکه از نیروهای جدید در دولت دوازدهم استفاده کند از نیروهای دولت گذشته استفاده کرده و تنها موقعیت آنها را تغییر داده است؟
آقای روحانی باید برای هر اقدامی که انجام می‌دهد پاسخ مناسب برای افکار عمومی داشته باشد. در دولت گذشته نیز مانند همه دولت‌ها برخی وزرا عملکرد قابل قبولی داشتند و در مقابل نیز عملکرد برخی وزرا قابل قبول نبوده است. به نظر من وزرایی که در دولت آینده نیز حضور دارند عملکرد موفقی داشته‌اند و آقای روحانی در این زمینه تدبیر و عقلانیت نشان داده‌اند. به هر حال کسی نمی‌تواند منکر ارزش‌ها و توانمندی‌های افرادی مانند آقای ظریف، هاشمی، زنگنه و حجتی شود و همه کارشناسان در این زمینه هم عقیده هستند که این افراد برای تصدی وزارتخانه‌های خود بهترین گزینه هستند. نکته دیگر اینکه این افراد با سیاست‌های دولت همراه هستند و همواره در کنار آقای روحانی بوده اند. این در حالی است که برخی از وزرای دولت یازدهم به‌رغم حفظ ظاهر با سیاست‌های دولت همراه نبودند و در نهایت نیز کارنامه قابل قبولی از خود ارائه نداده اند. آقای روحانی باید در این زمینه و برای ترمیم نقایص دولت گذشته از افراد جدیدی استفاده کند که گویا این اتفاق نیز رخ داده است. از سوی دیگر کسانی که در دولت یازدهم حضور داشتند و در دولت دوازدهم نیز حضور دارند از جمله عقلا و متخصصان دولت هستند که در هر موقعیتی قرار بگیرند بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند. در نتیجه آقای روحانی تصمیم گرفته‌اند که دوباره از این افراد در کابینه خود استفاده کند.
** شما در مراسم تنفیذ و تحلیف آقای روحانی حضور داشتید. آیا این مراسم‌ها و به خصوص مراسم تحلیف که با حضور مهمان‌های خارجی برگزار شد قابل قبول بود و شکل منظم و محترمانه‌ای داشت؟
بله، خوشبختانه در این زمینه برنامه‌ریزی خوبی صورت گرفته بود و مراسم تحلیف در رأس ساعت و با حضور مقام‌های داخلی و خارجی به صورت مختصر و مفید برگزار شد. البته از این نکته نیز نباید گذشته که هزینه زیادی برای برگزاری این مراسم صرف شد تا به بهترین شکل برگزار شود. از سوی دیگر شهر تهران با تمام دغدغه‌ها و مشکلاتی که داشت به مناسبت برگزاری این مراسم تعطیل شد که جای سوال دارد. با این وجود مهمان‌های خارجی که در مراسم تحلیف حضور داشتند از حضور در ایران و مراسم تحلیف رضایت داشتند و ابراز خشنودی می‌کردند. بدون شک مهم‌ترین مهمان مراسم تحلیف نیز خانم موگرینی به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودند که با حضور خود در ایران زمینه ارتباط و مراده بیشتر اتحادیه اروپا و ایران را فراهم کردند. درباره سخنان آقای روحانی در مراسم تحلیف نیز باید عنوان کنم آقای روحانی در این مراسم سخنان تأثیرگذار و مثبتی عنوان کردند که می‌تواند سرآغاز مسیر جدیدی در کشور ما باشد. آقای روحانی و دولت ایشان باید این نکته را در نظر داشته باشند که چشم میلیون‌ها مردم ایران به درایت و تدبیر ایشان و اعضای دولت است و به همین دلیل باید برای حل مشکلات کشور بیش از گذشته تلاش کنند.
جلودارزاده درباره موضع فراکسیون امید نسبت به کابینه آینده معتقد است: «فراکسیون امید از ابتدای شکل‌گیری در مجلس شورای اسلامی تلاش کرده موضعی متعهدانه و دلسوزانه نسبت به دولت آقای روحانی داشته باشد و تلاش کند نگاه حمایتگرایانه خود را با انتقادات دلسوزانه نسبت به دولت ارائه کند. با این وجود انتظار می‌رفت مراودات فراکسیون امید با دولت آقای روحانی عمیق‌تر و بیشتر باشد که بنا به دلایلی این ارتباطات گسترش پیدا نکرده است.»
نماینده دوره‌های پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی همچنین درباره دولت فراجناحی در ایران تصریح می‌کند: «این مسأله که یک دولت بخواهد فراتر از منافع جریان‌های سیاسی رفتار کند یک اقدام مثبت است. با این وجود یک دولت فراجناحی باید از پشتیبانی‌های لازم در زمینه‌های مختلف برخوردار باشد که به نظر می‌رسد در این زمینه آقای روحانی با مشکل مواجه خواهد بود. از سوی دیگر آقای روحانی نمی‌تواند به صورت صددرصد منافع جریانی را در آینده دولت خود نادیده بگیرد و به صورت طبیعی تعلقات جریانی در این زمینه وجود دارد.» در ادامه متن این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید.
** براساس اخبار منتشر شده احتمال حضور وزیر زن در کابینه آقای روحانی بسیار کم است. چرا با وجود مطالبه جدی زنان در انتخابات ریاست جمهوری در کابینه آینده وزیر زن نخواهد بود؟
به نظر من آقای روحانی به‌رغم میل باطنی خود که تمایل داشتند از وزیر زن در کابینه استفاده کنند، موفق نشده‌اند گزینه مناسبی را برای این مسأله پیدا کنند. یکی از شعارهای مهم آقای روحانی در طول مبارزات انتخاباتی استفاده از وزیر زن در کابینه آینده بوده است. به همین دلیل جامعه و به خصوص زنان حامی آقای روحانی انتظار داشتند ایشان در کابینه خود از زنان استفاده کند. شاید این ضعف به خود ما برمی‌گردد که در طول سال‌های اخیر موفق نشده‌ایم نیروهایی را تربیت کنیم که بتوانند در سطح کلان مدیریت کشور تأثیرگذار باشند. جامعه ما در زمینه آموزش و تربیت مدیران آینده کشور سرمایه‌گذاری کافی نکرده و به همین دلیل نیز گردش نخبگان در جامعه به خوبی صورت نمی‌گیرد. حضور زنان در کابینه‌های گذشته نیز کمرنگ بوده و تنها مختص به دولت آقای روحانی نیست. جز آقای احمدی‌نژاد که از خانم دستجردی در وزارت بهداشت استفاده کردند، دیگر روسای جمهور از هیچ وزیر زنی در کابینه خود استفاده نکردند. به نظر من مسأله حضور زنان در کابینه نیازمند یک رویکرد مثبت و سازنده در زمینه تربیت زنان متخصص و متعهد برای حضور در مناصب کلان مدیریتی است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد آقای روحانی با فقدان یک بانک اطلاعاتی برای انتخاب وزرای کابینه مواجه شده است. در ابتدای دولت یازدهم و زمانی که آقای روحانی قصد داشتند اعضای کابینه خود را انتخاب کنند به دلیل شرایط سیاسی کشور بسیاری از افراد مورد نظر آقای روحانی امکان حضور در کابینه را پیدا نکردند. در این زمینه هم خود آقای روحانی با احتیاط عمل کردند و سراغ افرادی که ممکن بود برای دولت حاشیه‌ساز شود، نرفتند و هم اینکه مجلس نهم اجازه نمی‌داد برخی از مدیران توانمند به دلیل برخی حاشیه‌ها به مدیریت کشور بازگردند. با این وجود پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال96 این امید در بین هواداران آقای روحانی به وجود آمد که ایشان در انتخاب اعضای کابینه آینده خود با فراغ بال و جسارت بیشتری عمل خواهد کرد. این در حالی است که براساس اخبار منتشر شده آقای روحانی در کابینه آینده خود تغییر بسیار جدی نداده و اغلب از افرادی استفاده کرده که در دولت گذشته نیز حضور داشتند.
** آیا فراکسیون زنان مجلس در زمینه کابینه آینده با آقای روحانی دیدار داشته است؟
در این زمینه گمانه‌زنی‌های بین برخی از فعالان سیاسی زن و دولت صورت گرفته است. با این وجود فراکسیون زنان مجلس هیچ گونه دیدار رسمی با آقای روحانی نداشته است. نکته دیگری که در این زمینه قابل توجه است این است که از ابتدا قرار بود رئیس فراکسیون زنان مجلس به صورت دوره‌ای تغییر کند که این مسأله با تصمیم هیات رئیسه فراکسیون امید متوقف شده است و رئیس فراکسیون زنان مجلس تغییر نکرده است.
** جزئیات دیدار اعضای فراکسیون امید با آقای روحانی در زمینه انتخاب اعضای کابینه چه بود؟ آیا در این دیدار درباره مطالبات زنان برای حضور در کابینه نیز صحبت شد؟
نمایندگان فراکسیون امید بر اساس وظیفه خود عملکرد چهار ساله وزرای دولت یازدهم را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند. در نهایت نیز به این نتیجه رسیدند که عملکرد برخی از وزرا قابل قبول بوده و بهتر است که در دولت آینده نیز حضور داشته باشند. از سوی دیگر عملکرد برخی از وزرا متوسط بوده که در این زمینه صحبت‌های لازم با آقای روحانی صورت گرفته و به ایشان نکات مورد نظر انتقال یافته است. با این وجود فراکسیون امید در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده که برخی از وزرای دولت قبل از عملکرد قابل قبولی برخوردار نبودند و به همین دلیل بهتر است آقای روحانی از افراد جدیدی در این زمینه‌ها استفاده کند. ما باید این نکته را بپذیریم که هر کابینه‌ای با نقاط ضعف و قوت همراه است و باید نکات مثبت و منفی را با هم در عملکرد کلی دولت در نظر بگیریم. در زمینه مطالبات زنان برای حضور در کابینه نیز فراکسیون امید به صورت مصداقی ورود پیدا نکرده و دست آقای روحانی را در این زمینه باز گذاشته است.
** موضع فراکسیون امید نسبت به رأی اعتماد به کابینه دوازدهم چه خواهد بود؟ در مجموع فضای مجلس برای بررسی اعضای کابینه جدید چگونه است؟
فراکسیون امید از ابتدای شکل‌گیری در مجلس شورای اسلامی تلاش کرده موضعی متعهدانه و دلسوزانه نسبت به دولت آقای روحانی داشته باشد و تلاش کند نگاه حمایتگرایانه خود را با انتقادات دلسوزانه نسبت به دولت ارائه کند. با این وجود انتظار می‌رفت مراودات فراکسیون امید با دولت آقای روحانی عمیق‌تر و بیشتر باشد که بنا به دلایلی این ارتباطات گسترش پیدا نکرده است. البته از این نکته نگذریم که بنده نیز به برخی مسائل به وجود آمده در فراکسیون امید انتقاد دارم و احساس می‌کنم برخی مسائل در این فراکسیون باعث شده که کارکرد کلی فراکسیون تاحدودی تحت‌الشعاع قرار بگیرد. با این وجود در شرایط کنونی باز کردن این مسائل در سطح افکار عمومی نمی‌تواند مشکلی را حل کند، بلکه مشکلات را افزایش خواهد داد. به نظر من به صورت کلی هیات رئیسه فراکسیون امید می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد. به هر حال مردم به فراکسیون امید رأی قاطع داده‌اند و انتظار دارند نمایندگانی که انتخاب کرده‌اند در جهت تحقق مطالبات آنها تلاش کنند. بدون شک عملکرد کلی فراکسیون امید در سرنوشت جریان اصلاحات تأثیرگذار خواهد بود و اگر مردم از عملکرد نمایندگان خود در مجلس رضایت نداشته باشند ممکن است در انتخابات بعدی از اصلاح‌طلبان حمایت نکنند که این مسأله می‌تــواند ضربه بزرگی به‌سرنوشت جریان اصلاحات بزند. به همین دلیل نیز ما باید واقعیت‌ها را با مردم در جریان بگذاریم تا مردم به خوبی درباره عملکرد نمایندگان خود قضاوت کنند. بنده خودم انتظار بیشتری از برخی از اعضای فراکسیون امید و به خصوص هیات رئیسه این فراکسیون داشتم. با این وجود باید به آینده امیدوار بود و تلاش کرد نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کرد.
** آقای روحانی از تشکیل دولت فراجناحی سخن گفته است. به نظر شما دولت فراجناحی دارای چه ویژگی‌هایی است و در کشورهای دیگر جهان که تجربه شده است چه دستاوردهایی داشته است؟
این مسأله که یک دولت بخواهد فراتر از منافع جریان‌های سیاسی رفتار کند یک اقدام مثبت است. با این وجود یک دولت فراجناحی باید از پشتیبانی‌های لازم در زمینه‌های مختلف برخوردار باشد که به نظر می‌رسد در این زمینه آقای روحانی با مشکل مواجه خواهد بود. از سوی دیگر آقای روحانی نمی‌تواند به صورت صددرصد منافع جریانی را در آینده دولت خود نادیده بگیرد و به صورت طبیعی تعلقات جریانی در این زمینه وجود دارد. به هر حال باید این نکته را بپذیریم که جریان اصلاحات برای پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری هزینه‌های زیادی انجام داد و موانع زیادی را از پیش روی خود برداشت. در نتیجه جریان اصلاحات به عنوان جریان حامی آقای روحانی انتظار دارد در دولت آینده نقش پررنگ‌تری داشته باشد. البته این مطالبات در تمام کشورهای جهان وجود دارد و هر حزبی که از یک کاندیدا در انتخابات حمایت می‌کند انتظار دارد در قدرت آینده سهم بیشتری داشته باشد. با این وجود آقای روحانی داری خاستگاه اصولگرایی است و این مسأله به ایشان در تشکیل دولت فراجناحی کمک می‌کند. از یک طرف ایشان مورد حمایت جریان اصلاحات قرار دارد و از سوی دیگر برخی از اصولگرایان معتدل و میانه رو نیز از ایشان حمایت می‌کنند که این مسأله می‌تواند به پیشبرد اهداف آقای روحانی در دولت آینده کمک کند. نکته مهم دیگر اینکه تشکیل دولت فراجناحی نیازمند فضای همراه با آرامش و اختلافات سیاسی اندک است و در جوامعی که اختلافات سیاسی بین جریان‌های مختلف شکل عمیق و گسترده‌ای دارد نباید انتظار تشکیل یک دولت فراجناحی را داشت. فضای سیاسی ایران هنوز به بلوغ و تکامل لازم برای تشکیل دولت فراجناحی نرسیده و هنوز جریان‌های سیاسی بر سر مسائل بدیهی و کلی جامعه به یک جمعبندی منطقی دست پیدا نکرده‌اند.
** چرا در دهه اخیر اصلاح‌طلبان بیشتر نسبت به وزارتخانه‌های سیاسی حساسیت دارند و از سوی دیگر اصولگرایان بیشتر نسبت به رویکرد وزارتخانه‌های فرهنگی انتقاد می‌کنند؟
این مسأله بیشتر به ماهیت جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا باز می‌گردد. جریان اصلاحات همواره به دنبال توسعه سیاسی در جامعه ایران بوده و به همین دلیل نیز همواره به این مسأله به صورت جدی توجه داشته است. از سوی دیگر اصولگرایان که بیشتر رویکرد اعتقادی دارند به دنبال اصلاح وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه هستند و به همین دلیل بیشتر نسبت به رویکرد‌های فرهنگی دولت‌ها حساسیت نشان می‌دهند. با این وجود به نظر من در شرایط کنونی مهم‌ترین دغدغه مردم مسائل اقتصادی و معیشتی است و به همین دلیل دولت آقای روحانی باید نسبت به بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم تلاش بیشتری انجام بدهد. دولت آقای روحانی زمانی می‌تواند مدعی شود که کارنامه موفقی از خود ارائه داده که بتواند در زندگی معیشتی مردم تغییرات جدی ایجاد کند و مشکلات مردم را در این زمینه حل کند. به همین دلیل دولت آینده نیازمند یک تیم اقتصادی چابک‌تر و پرانرژی‌تر است تا بتواند به مطالبات مردم پاسخ مناسبی بدهد. در چهار سال گذشته دولت آقای روحانی موفق شد وضعیت اقتصادی کشور را به ثبات برساند و اجازه ندهد نابسامانی‌های گذشته در اقتصاد کشور ادامه پیدا کند. این بدان معناست که در چهار سال گذشته دولت آقای روحانی بیش از آنکه به فکر تحول در زندگی معیشتی مردم باشد به دنبال ساماندهی به وضعیت نامناسب اقتصادی در دولت آقای احمدی‌نژاد بوده است. بنده امیدوارم در چهار سال آِینده دولت آقای روحانی بتواند به مطالبات مردمی که با امید زیادی از ایشان در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کردند پاسخ بدهد.
** چرا آقای روحانی به جای اینکه از نیروهای جدید در دولت دوازدهم استفاده کند از نیروهای دولت گذشته استفاده کرده و تنها موقعیت آنها را تغییر داده است؟
آقای روحانی باید برای هر اقدامی که انجام می‌دهد پاسخ مناسب برای افکار عمومی داشته باشد. در دولت گذشته نیز مانند همه دولت‌ها برخی وزرا عملکرد قابل قبولی داشتند و در مقابل نیز عملکرد برخی وزرا قابل قبول نبوده است. به نظر من وزرایی که در دولت آینده نیز حضور دارند عملکرد موفقی داشته‌اند و آقای روحانی در این زمینه تدبیر و عقلانیت نشان داده‌اند. به هر حال کسی نمی‌تواند منکر ارزش‌ها و توانمندی‌های افرادی مانند آقای ظریف، هاشمی، زنگنه و حجتی شود و همه کارشناسان در این زمینه هم عقیده هستند که این افراد برای تصدی وزارتخانه‌های خود بهترین گزینه هستند. نکته دیگر اینکه این افراد با سیاست‌های دولت همراه هستند و همواره در کنار آقای روحانی بوده اند. این در حالی است که برخی از وزرای دولت یازدهم به‌رغم حفظ ظاهر با سیاست‌های دولت همراه نبودند و در نهایت نیز کارنامه قابل قبولی از خود ارائه نداده اند. آقای روحانی باید در این زمینه و برای ترمیم نقایص دولت گذشته از افراد جدیدی استفاده کند که گویا این اتفاق نیز رخ داده است. از سوی دیگر کسانی که در دولت یازدهم حضور داشتند و در دولت دوازدهم نیز حضور دارند از جمله عقلا و متخصصان دولت هستند که در هر موقعیتی قرار بگیرند بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند. در نتیجه آقای روحانی تصمیم گرفته‌اند که دوباره از این افراد در کابینه خود استفاده کند.
** شما در مراسم تنفیذ و تحلیف آقای روحانی حضور داشتید. آیا این مراسم‌ها و به خصوص مراسم تحلیف که با حضور مهمان‌های خارجی برگزار شد قابل قبول بود و شکل منظم و محترمانه‌ای داشت؟
بله، خوشبختانه در این زمینه برنامه‌ریزی خوبی صورت گرفته بود و مراسم تحلیف در رأس ساعت و با حضور مقام‌های داخلی و خارجی به صورت مختصر و مفید برگزار شد. البته از این نکته نیز نباید گذشته که هزینه زیادی برای برگزاری این مراسم صرف شد تا به بهترین شکل برگزار شود. از سوی دیگر شهر تهران با تمام دغدغه‌ها و مشکلاتی که داشت به مناسبت برگزاری این مراسم تعطیل شد که جای سوال دارد. با این وجود مهمان‌های خارجی که در مراسم تحلیف حضور داشتند از حضور در ایران و مراسم تحلیف رضایت داشتند و ابراز خشنودی می‌کردند. بدون شک مهم‌ترین مهمان مراسم تحلیف نیز خانم موگرینی به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودند که با حضور خود در ایران زمینه ارتباط و مراده بیشتر اتحادیه اروپا و ایران را فراهم کردند. درباره سخنان آقای روحانی در مراسم تحلیف نیز باید عنوان کنم آقای روحانی در این مراسم سخنان تأثیرگذار و مثبتی عنوان کردند که می‌تواند سرآغاز مسیر جدیدی در کشور ما باشد. آقای روحانی و دولت ایشان باید این نکته را در نظر داشته باشند که چشم میلیون‌ها مردم ایران به درایت و تدبیر ایشان و اعضای دولت است و به همین دلیل باید برای حل مشکلات کشور بیش از گذشته تلاش کنند.
